Enneagrampanels in Twente

Negen perspectieven op leven, werken en leiderschap. 

Ken je het enneagram al? En ken je je enneagramtype? Misschien ook niet en wil je er meer van weten? 

Het enneagram 

Het enneagram is op de eerste plaats een instrument voor zelfkennis en transformatie. Het helpt ons onszelf beter te leren kennen. Het enneagram beschrijft negen persoonlijkheidstypes met hun specifieke wijze van denken, voelen en doen. Deze specifieke wijze komt voort uit de basisdrijfveer die in het dagelijks leven niet zo maar te zien en te vinden is. Door in de spiegel te kijken van de negen types kun je in een van de spiegels jezelf ( het meest) herkennen. Door verder onderzoek in jezelf en in de buitenwereld ervaar je waar je aandacht naar uitgaat, wat je het liefst ontwijkt en waar je het meest door geraakt wordt. Wat motiveert/drijft je? Je gaat merken welke functie de basisdrijfveer voor je heeft en welke voor-en nadelen dat met zich meebrengt. Je kunt daardoor je zelf effectiever managen. Daarnaast kun je door alle negen types te leren herkennen in gedrag van anderen, veel meer begrip ontwikkelen voor mensen die zo heel anders lijken te zijn dan jij. 

Leiding geven aan jezelf 

In organisaties heeft de mate van zelfkennis veel invloed op de wijze van presteren, presenteren, samenwerken, leidinggeven en coachen. Je kunt je voorstellen dat als je jezelf en je collega`s veel beter leert kennen, dat veel waarde oplevert op allerlei vlakken in het werk. Je leert je eigen persoonlijkheid veel beter kennen, waardoor competenties zich beter kunnen ontwikkelen. Je bent tevens in staat bent betere keuzes te maken. Daarnaast begrijp je feedback vanuit je omgeving beter en kunt daar beter op reageren. Zeker wanneer je leiding geeft, adviseert, coacht, of doceert is zelfkennis, mensenkennis van groot belang. Dat vraagt veel van de volwassenheid van de professional, op mentaal, emotioneel en handelend vlak. 

Leiding geven aan anderen 

Als leidinggevende kun nog zoveel training en coaching in leiderschapscompetenties hebben genoten, als je als leider je eigen drijfveren en blinde vlekken niet kent, blijft veel bij het oude. Dezelfde onbewuste patronen geven steeds een zelfde soort gedrag. Dezelfde acties, geven dezelfde reacties. Als een manager in staat is zichzelf èn anderen te managen op het niveau van drijfveren, daarover inzicht verkregen door het enneagram, dan heeft deze manager een doorleefde natuurlijke stijl van leidinggeven. Leidinggeven betekent dan authenticiteit op alle vlakken van zijn/haar professie. 

Enneagrampanels 

Een uitstekende manier om de verschillende enneagramtypes te leren kennen is door van de mensen zelf te horen wat er in hen omgaat. Het panelinterview is na het typeinterview de tweede belangrijke methode van de Verhalende traditie. In de Verhalende traditie leer je niet een theoretisch verhaal óver de typen, je krijgt een “totaalplaatje” van de “echte” mens van ieder type. Ieder mens wordt beschouwd als expert van zijn eigen type. 

Het panel: in het panel plaatsnemen blijkt voor veel mensen een leerzame ervaring; het verdiept je zelfinzicht en je leert ook van je medepanelleden. 

De enneagramtrainer interviewt de mensen in het panel dat bestaat uit 3 à 4 mensen die zich in hetzelfde enneagramtype herkennen. Het interview gaat over hoe ze tegen zaken aankijken, hoe ze denken en reageren in relaties, in werk, in leiderschap. 

De luisteraars (het publiek) leren heel veel over hoe het van binnen werkt bij de mensen die het enneagramtype hebben dat in het panel aan de beurt is. Het brengt je meer begrip voor mensen die anders zijn, het geeft je herkenning, zicht op mogelijke communicatieproblemen en laat ook overeenkomsten tussen mensen zien. 

De panelmiddagen in twente 

In 5 middagen laten we je kennismaken met alle negen types van het enneagram. De eerste middag krijg je uitleg over het enneagram, de enneagramtypes, het belang van het kennen van je type en de werkwijze van de panels. Daarnaast is er de eerste middag tevens een panelinterview van een type. De acht andere types worden geïnterviewd in de vier middagen die daar op volgen; twee types per middag. 

Voor wie? 

Omdat het interview aan de panelleden ook gericht wordt op werkbeleving, persoonlijk leiderschap en formeel leiderschap worden met name professionals in organisaties, leidinggevenden of mensen die mensen begeleiden of onderwijzen van harte uitgenodigd. Verder voor iedereen die kennis wil maken met het enneagram of zijn/haar kennis wil verdiepen. 

Praktische informatie 

We raden aan om alle vijf middagen aanwezig te zijn. Het enneagram laat ons negen wijzen van denken, voelen en doen zien, die door de negen panels duidelijk “gedemonstreerd” worden. Zo krijg je een totaal overzicht en een integraal beeld en gevoel, bij waar het bij het enneagram echt om gaat. Mocht je toch slechts 1 of enkele middagen willen bijwonen, dan kan dat. We geven echter de mensen die voor de gehele reeks van 5 middagen inschrijven, voorrang. 

Enneagramtrainers: Ben Hövels en Anja Borgman 

Vertragen en erbij blijven

Een les in Zwitserland

Afgelopen week heb ik in Zwitserland gewandeld. Niet zomaar gewandeld. Ik nam deel aan de ‘Zomerintensive’ van vriendin en psycholoog Annet van Laar. In deze Zomerintensive werden de deelnemers zich bewust van de 7 universele kwaliteiten in ieder mens, die corresponderen met de elementen in de natuur. We ervoeren de verbinding met de natuur om ons heen en werden ons meer en meer bewust van de natuur in onszelf. We laafden ons aan de energie van de bergen en de bossen. Het lichaamsbewustzijn vormde hiervoor de basis. Het was een prachtige ervaring.

Tijdens de eerste dag  stond een wandeling met flinke stijging in hoogte op het programma. Pittig, als je niet zo vaak in de bergen wandelt.

We kregen aanwijzingen voor de juiste stand van het bekken en het neerzetten van je voeten. Van je voeten en benen een motortje maken, zodat je moeiteloos de berg op loopt, was het devies.

Tja, die eerste dag lukte dat nog niet echt geweldig en ik werd dan ook genadeloos afgestraft.

De eerste berg van de dag werd beklommen. Ik hijgde als een oud paard toen ik boven op die berg stond. En dat zou ik 8 dagen doen? En alleen al vandaag zouden nog vele klimmetjes volgen. Dat werd een lastige klus. Tijdens het lopen realiseerde ik me dat ik hier al wandelend dezelfde aanpak hanteer als in het dagelijks leven. Zo snel mogelijk  die berg op, dan hebben we dat zware gehad. Zo snel mogelijk van wat lastig is af, dan kan het leven weer doorgaan. Behoorlijk confronterend moet ik zeggen.

Ik merkte dat als ik vertraagde met wandelen c.q. klimmen, ik veel beter in staat was om de juiste houding (zowel fysiek als mentaal) aan te nemen, het klimmen veel makkelijker verliep en ik veel meer genoot van de omgeving. Ik nam de natuur beter in me op en was in staat helderder waar te nemen. Heerlijk. Wat een lucht geeft dat. Ik kwam dan wel iets later bovenop die berg aan, maar had energie over. Het inzicht dat als ik mijn pas vertraag en me dan veel meer bewust ben van het huidige moment, kan ik goed gebruiken in het dagelijkse leven.

Als ik vertraag, zowel in handelen, denken en voelen, heb ik de gelegenheid gecreëerd om echt te ervaren wat er is op dat moment, wat aandacht nodig heeft, wat gezien en gekend wil worden. Ik kan er beter bij blijven, hetgeen wil zeggen dat ik me niet van wat moeilijk of lastig is laat afleiden, maar dat ik er, zonder direct mijn impulsen tot versnellen of ontwijken te volgen, echt bij ben. En dan bij ongemak, pijn en onrust stil sta.

Bewustzijn van datgene wat er is, met de juiste houding het huidige moment aangaan, heeft een volledig “meedoen” tot gevolg. Meedoen met de natuur. Meedoen met je eigen natuur. Meedoen met het leven. Erbij zijn iedere stap; met je hoofd, je hart en je lijf. Je hart klopt in het ritme van de natuur.

5 vragen aan Rob over zijn enneagramtype

Een interview met Rob Slootheer, samenwonend in Borne, vader van twee zoontjes. Werkt als accountmanager voor een grote verzekeringsmaatschappij en is amateurvoetballer.

Rob, jij kent je enneagramtype. In welk type herken je je en waar merk je dat aan?

Ik ben type 9, de bemiddelaar. Ik herken dat op de werkvloer in de contacten met collega`s, vrienden en ook op het voetbalveld. Men ervaart mij als een goede gesprekspartner. Als er bijvoorbeeld een akkefietje binnen de selectie is, vragen ze mij er vaak bij om de zaak op te lossen. Ik zorg vaak dat een dreigend conflict niet escaleert. Ik blijf de zaken van beide kanten belichten, zodat we samen tot een conclusie kunnen komen. Ik hoor altijd dat ik betrouwbaar overkom, rustig en weloverwogen ben. Zelf blijf ik vaak uit conflicten, dat is niet altijd zo handig, want zaken kunnen dan ook blijven hangen. Vervolgens kan het later alsnog gaan escaleren, juist omdat ik zo lang uitgesteld heb het probleem aan te kaarten. Over het algemeen brengt mijn type mij harmonie en dat vind ik prettig.

Wat heb je er aan om je enneagramtype te herkennen?

 Het is als een spiegel die me wordt voorgehouden. Ik weet wie ik ben. Bepaalde aspecten van jezelf raken zo snel op de achtergrond. Ik doe dan niets met die kennis. Als ik daar weer met mijn type geconfronteerd wordt, zie ik mijn valkuilen beter. In mijn werk had ik bij vergaderingen de neiging om niet veel in te brengen. Anderen wisten vaak sneller een opmerking te plaatsen en dan liet ik het er bij. Tijdens het koersonderzoek heb ik veel geleerd over mijn typepatronen. Ik weet nu dat ik niet zoveel over mijn kant moet laten gaan en bereid mij voor op een vergadering en geef mijn inbreng. Mijn mening doet ertoe namelijk. Ik vind deze inzichten heel waardevol.

Wat hebben deze inzichten je tot nu toe gebracht in relaties?

In mijn liefdesrelatie werkt het goed. Wij kennen allebei ons type en weten goed waar we bij elkaar rekening mee moeten houden. Op de werkvloer, in sociale situaties is mijn aandacht veel meer dan vroeger bij: laat je zien, laat je gelden. Vroeger ging ik regelmatig met een rotgevoel weg, nu niet meer. Op een vervelend gevoel kom ik nu terug. Ik breng mijn gevoel over, geef het ter kennisgeving. Ik maak mezelf daarmee zichtbaar. Ik doe er veel voor om de relatie goed te houden. Dat is ook een professionele houding. Het klantenbelang staat voorop. Tegelijkertijd heb ik zelf behoefte aan harmonie. Ik wil niet met onderhuidse irritatie blijven rondlopen. Ik heb ook een hekel aan geroddel. Ik maak dat bespreekbaar. Neem het op voor mijn collega`s. Ik zorg ook voor harmonie onder directe collega`s.

Ik hoorde dat je zo'n mooie humoristische speech hebt gehouden voor je voetbalclub.

Ja, ik had een afscheidswedstrijd na 20 jaar selectievoetbal bij NEO in Borne. Daarna moest ik natuurlijk een afscheidsspeech houden. Ik heb hiervoor als leidraad het enneagramtype 9 gebruikt. Ik vertelde dat ik in het veld nr. 7 had, maar dat ik eigenlijk een nr. 9 ben. Waarop mijn teamgenoten opmerkten dat nr. 9 de spits is en dat ik dat toch echt niet was in het team. Toen heb ik hen verteld over type 9, hoe het type zich kenmerkt en hoe dat dan bij mij werkt. Ik heb verteld dat ik het niet voor niets 20 jaar in dit team heb kunnen volhouden. Je moet wel een bemiddelaar zijn en een harmoniezoeker, anders gaat je dat niet lukken. En dat vertelde ik natuurlijk met een knipoog. Ik heb hier heel veel positieve reacties op gehad. Het is niet zo gebruikelijk om in een voetbalteam te vertellen over wie je bent en wat je competenties zijn. Ik heb door het koersonderzoek en het enneagram-typeinterview veel inzicht gekregen in wie ik ben en wat ik kan.

Heb jij een tip voor mensen die geïnteresseerd zijn in het Enneagram, maar er nog weinig van weten? 

Kom er eerst eens op een luchtige manier mee in aanraking. Laat iemand je iets vertellen over het enneagram en wat hem dat oplevert. Kijk eens op internet, naar wat youtubefilmpjes. Kijk dan vooral naar de Enneagrambasispunten; naar het verschil tussen gedrag en motieven. En ben je dan echt geïnteresseerd geraakt, ga dan een type-interview doen.

Word je gelukkig door succes of succesvol door gelukkig te zijn?

Vanmorgen stuurde mijn dochter me een email met een link naar een Ted talk met daarbij de mededeling: “Ha, mam. Jij vindt dit sowieso interessant”.

En ja, mam vindt het heel interessant en waarom? Ik leg het je even uit.

De meest bekende (en humoristische) Amerikaanse psycholoog van nu uit de stroming van de Positieve Psychologie, Shawn Achor, legt uit (je moet zelf straks even kijken) hoe wij in onderwijs en in werksituaties gefocust zijn op competitie, werkdruk, stress, gedoe en klachten. In het filmpje geeft Shawn Achor zijn visie: “Wat we zien is dat niet de realiteit ons vormt, maar de lens waardoor ons brein de wereld beschouwt. Als we die lens kunnen veranderen, kunnen we behalve geluk, ook elk schoolresultaat en zakelijk resultaat veranderen.“

Shawn zegt: “We moeten de formule voor geluk en succes omdraaien. Ik zag dat de meeste bedrijven en scholen de volgende succesformule hanteren: ‘Als ik harder werk, word ik succesvol. Als ik succesvoller ben, dán ben ik gelukkiger’. Daarop berusten onze opvoedmethoden, managementstijlen en de manier waarop we ons gedrag motiveren. We denken dat we succesvol moeten zijn – dán zijn we gelukkig. Omdat wij uitgaan van deze formule, komt de lat van ons succes met elke overwinning hoger en hoger te liggen en raakt geluk steeds verder buiten bereik.”

De realiteit is dat onze breinen andersom werken. Als je iemands positiviteits-niveau in het heden verhoogt, ervaart het brein een zogenaamde geluksvoorsprong.

Een positief ingesteld brein presteert namelijk beduidend beter dan een negatief, neutraal of gestresst brein. Je intelligentie stijgt, als ook je creativiteit en energiepeil. Feitelijk zien we dat ieder zakelijk resultaat vooruitgaat.

Je positieve brein is 31% productiever dan wanneer negatief, neutraal of gestresst. Je bent 37% beter in het verkopen. Artsen zijn 19% sneller en accurater in het stellen van de juiste diagnose als ze positief zijn.

Dat betekent dat we de formule kunnen omdraaien. Als we positief kunnen worden in het heden, werken onze breinen succesvoller omdat we harder, sneller en intelligenter kunnen werken. Dopamine, dat je systeem binnenstroomt als je positief bent, heeft twee functies. Het maakt je niet alleen blijer, maar het activeert ook alle leergebieden in je hersenen waardoor je je anders kunt aanpassen aan de wereld.

Door ons brein te trainen zoals we ons lichaam trainen kunnen we de formule voor geluk en succes omdraaien, en daardoor niet alleen positiviteit verspreiden, maar een echte revolutie creëren2.

Ja, en dat vind ik echt interessant, zoals mijn dochter al wist. Ik geloof er heilig in dat het verlangen naar geluk in elk levend wezen bestaat. En dat het een geboorterecht is van ieder mens om daar naar te streven.

En ik geloof ook dat de omstandigheden lang niet altijd bepalend zijn voor de geluksbeleving (volgens de wetenschap maar 10%). Dus zoals Shawn Achor ook voorstelt: laten we ons eigen positiviteitsniveau in het heden verhogen en laten we onze collega’s, leerlingen en studenten positief benaderen. Wil je weten hoe? Kijk in ieder geval de Ted talk: The happy secret to better work.

Positieve psychologie, een richting binnen de psychologie die zich bezig houdt met de mogelijkheden en de positieve kanten van menselijke ervaringen. De grondleggers van de positieve psychologie, Martin Seligman en Mihaly Csiksentmihalyi (flow) gaven aan (Seligman & Csikszentmihalyi, 2000) dat het binnen de positieve psychologie over drie onderwerpen gaat:

• positieve ervaringen die mensen kunnen hebben, zoals geluk, hoop en liefde
• positieve eigenschappen, zoals vitaliteit, doorzettingsvermogen en wijsheid
• positieve instituties oftewel manieren waarop instellingen een positief verschil kunnen maken binnen de maatschappij.